Niet alleen in Europa ligt de economie op apegapen. Ook in de VS en Japan
zit de klad erin en strompelt men van het ene magere jaar naar het
andere. Geen wonder dat er al vele publicaties verschenen zijn over het
zogenoemde “new normal” waarin we gewoonweg zouden moeten wennen aan zeer
bescheiden economische groei.
Inmiddels wordt er steeds meer geschreven over de oorzaken van het zeer trage
herstel van de economie wereldwijd. Ook de Amerikaanse topeconoom Kenneth
Rogoff heeft hier een visie op. Rogoff, die onder meer doceert aan de
prestigieuze universiteit Harvard en jarenlang hoofdeconoom was bij het
Internationaal Monetair Fonds (IMF), zette zijn ideeën onlangs uiteen in een
artikel op de website Project
Syndicate.
Innovatiecrisis?
Een populaire gedachte is dat de trage groei niet alleen veroorzaakt wordt
door de financiële crisis, maar ook door een gebrek aan innovatie. Onder
meer de Amerikaanse durfinvesteerder Peter Thiel en schaaklegende Garry
Kasparov hangen deze mening aan. Het tweetal krijgt hierin bijval van
verschillende economen. En zeg zou zelf, innovaties zoals de smartphone
verbleken bij het uitvindingen als de stoommachine. Maar goed, wellicht is
het wat te vroeg om nu al een oordeel te vellen over de impact van vrij
recente uitvindingen.
Toch lijkt het Rogoff sterk dat een innovatiecrisis de oorzaak is van het
matige herstel van de wereldeconomie. Het bewijs dat we net wereldwijd een
beetje aan het bijkomen zijn van de kredietcrisis is simpelweg te groot.
Vervolgens kampen we nu in Europa nog met de eurocrisis die er naadloos op
volgde.
Monopoly slecht voor innovatie
Dit betekent echter niet dat andere trends, zoals de vergrijzing in het westen
en technologie geen remmende factor kunnen zijn in het herstellende vermogen
van de economie, stelt de econoom. Hij maakt zich vooral zorgen over het
feit dat vrijwel alle toonaangevende techbedrijven een monopoliepositie
hebben.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan Google als zoekmachine en Facebook op het gebied
van sociale media. Aangezien de meeste baanbrekende nieuwe uitvindingen niet
van grote, machtige bedrijven komen maar van kleine nieuwkomers, is dit
slecht nieuws voor onze technische ontwikkeling, schat Rogoff. Econoom Jens
Prüfer uitte
al eens soortgelijke zorgen.
Nog jarenlang pijn lijden
Nu overheden door de crisis echter en masse de broekriem moeten aanhalen, is
dit de voornaamste rem op economische groei op de korte en middellange
termijn, denkt Rogoff. Al hadden overheden ook zonder de crisis vanwege de
vergrijzing en andere maatschappelijke ontwikkelingen sowieso pijnlijke
maatregelen moeten nemen.
Deze vervelende ontwikkelingen komen nu alleen samen in dezelfde tijd,
waardoor we ons moeten opmaken voor een zeer traag herstel dat nog makkelijk
een jaar of tien kan duren.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl